Türkiye, 40 yılı aşkın süredir mücadele ettiği PKK terör örgütünün fesih kararıyla yeni bir dönemin eşiğine geldi. Örgütün silah bırakma ve dağ kadrolarının teslimine yönelik sürecin nasıl işleyeceği merak edilirken, dünya genelinde benzer süreçleri yaşamış ülkelerin tecrübeleri yeniden gündeme taşındı.
MHP Lideri Bahçeli'nin TBMM'deki el sıkışmasıyla başlayan süreç sonuç verdi
1 Ekim 2024’te TBMM’de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin DEM Partisi sıralarına yönelik dikkat çeken temaslarıyla başlayan siyasi diyalog süreci, yıllardır Türkiye’nin güvenliğini tehdit eden PKK’nın resmî fesih kararı almasıyla sonuçlandı. 1978 yılında kurulan ve sayısız saldırıya imza atan örgüt, yaklaşık yarım yüzyıllık silahlı varlığına son verdiğini duyurdu.
Gündemde net sorular var: Silahlar kimde kalacak, militanlar nereye gidecek?
Barış umutlarını yeniden yeşerten bu gelişmeyle birlikte kamuoyunun aklında pek çok soru belirdi. Örgüt üyeleri dağdan nasıl inecek, silahlar kimlere ve nerede teslim edilecek, örgüt üst yönetimi nasıl bir yolla tasfiye edilecek? Bu soruların cevabı henüz netleşmese de dünyanın farklı ülkelerinde benzer süreçlerden geçmiş örgütlerin deneyimleri yol gösterici olabilir.
ETA: İspanya'nın başındaki terör gölgesi 2011’de silindi
İspanya'nın Bask bölgesinde bağımsızlık hedefiyle 1959’da kurulan ETA, onlarca yıl süren saldırılarla yüzlerce kişinin ölümüne neden oldu. 2011 yılında silahlı faaliyetlerine son verdiğini duyuran örgüt, 2017 yılında tamamen silah bıraktı. 9 Nisan’da, silahlarını sakladığı sekiz ayrı noktanın yerini yetkililere bildirerek süresiz ateşkese geçti.
İRA: İngiltere'ye karşı yüzyıllık mücadele 2005’te noktalandı
1919’da kurulan ve Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’tan ayrılması için silahlı mücadele yürüten İRA, 1998’de silah bırakma kararını açıkladı. Takip eden yıllarda yürütülen müzakerelerin ardından, 2005 yılında silahlı unsurlarını tamamen devre dışı bıraktı. Bu adım, İngiltere ile Kuzey İrlanda arasında uzun süreli çatışmalara son verdi.
Kolombiya’da FARC: 2016 referandumuyla başlayan barış, 2017’de silah bırakmayla tamamlandı
Kolombiya'nın kırsalında 1964'te Marksist çizgide kurulan FARC, on yıllar boyunca devletle sıcak çatışmalar yaşadı. Defalarca barış girişimleri sonuçsuz kalırken, 2016’da referanduma sunulan barış planı halk tarafından reddedildi. Ancak revize edilen anlaşma aynı yıl sonunda yasalaştı. 2017’de FARC silahlarını tamamen bıraktı. Bu süreçte dönemin devlet başkanı Juan Manuel Santos, Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.
El Muhabir