Hollanda'daki De Volkskrant gazetesi, "ABD, Gazze’nin ateşkes sonrası yeniden inşasında Türkiye’nin merkezi bir rol üstlenmesini istiyor ancak bu plan İsrail’in sert direnişiyle karşılaşıyor" yorumunu yaptı.
Haberde şu ifadelere yer verildi:
İsrail hükümet sözcüsü Shosh Bedrosian, “Türk askerinin Gazze’ye girmesi söz konusu olamaz” diyerek Tel Aviv’in itirazını netleştirdi. Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar da “Türkiye’nin İsrail’e düşmanca tutumu ortadayken buna izin veremeyiz” dedi.
Washington ise farklı düşünüyor. ABD yönetimi, Türkiye ve Katar’ın Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) ile Gazze’nin yeniden inşasında öne çıkmasını istiyor. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Türkiye, Katar, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile “çok olumlu temaslar” yürüttüklerini açıkladı. Başkan Yardımcısı JD Vance de “Türkiye yapıcı bir rol oynayabilir” diye konuştu.
Trump'ın Orta Doğu'daki kapsamlı barış planı
Türkiye ve Katar, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Gazze Planı” olarak bilinen ateşkes girişiminde belirleyici rol oynamıştı. Filistin direniş hareketi Hamas’ın Ekim başında anlaşmayı kabul etmesinde bu iki ülkenin baskısı etkili oldu.
İsrail’in itirazlarına rağmen ABD’nin ısrarcı olduğu, ancak Trump yönetiminin Netanyahu’ya artık her konuda taviz vermediği belirtiliyor. Gazze sürecine Türkiye’nin yanı sıra Mısır, Katar, Suudi Arabistan ve BAE’nin dahil edilmesi, Trump’ın Orta Doğu’da “kapsamlı barış planı” hedefiyle bağlantılı görülüyor.
Erdoğan yönetimi için de Gazze planı, karşılıklı çıkar (“win-win”) fırsatı. Ankara, Gazze’deki yeniden inşa projelerinde yer almak ve ABD’den F-35 satışına onay almak istiyor. Ayrıca Erdoğan, Trump’tan Suriye’deki Kürt gruplara karşı daha fazla serbestiyet talep ediyor.
Türk inşaat sektörü Gazze projeleriyle yakından ilgileniyor
Türk inşaat sektörünün Gazze projeleriyle ilgisi büyük; Erdoğan hükümetine yakın şirketlerin bölgede öncü rol üstlenmesi bekleniyor. Ancak Suudi Arabistan ve BAE gibi bazı Arap ülkeleri, Türkiye ve Katar’ın Hamas ve Müslüman Kardeşler’le yakın ilişkilerinden dolayı tedirgin.
ABD, Gazze’ye komşu Kiryat Gat’ta kurulan Sivil-Askerî Koordinasyon Merkezi’ne (CMCC) Türk ve Katarlı subayların da katılacağını duyurdu. Mısır ve BAE de CMCC’de yer alacak. Hollanda ise merkeze iki sivil uzman gönderdi; bir üçüncü uzmanın da “kıdemli bir pozisyon” için atanması bekleniyor.
CMCC, yardım koordinasyonu ve ISF’nin kurulmasında kilit rol oynayacak. Gazze’nin yeniden inşasında da “merkezi bir pozisyon” üstlenmesi planlanıyor.
El Muhabir
