Akciğer kanseri, eskiden yalnızca sigara kullanıcılarıyla ilişkilendirilirdi. Günümüzde ise bu hastalık sigara içmeyen bireylerde de artış gösteriyor.
The New York Times gazetesinin haberine göre, ABD’de akciğer kanseri teşhisi alan her dört kişiden biri, hayatında hiç sigara kullanmamış kişilerden oluşuyor. Bilim insanları, bu vakaların nedenlerini anlamak için yoğun bir şekilde çalışıyor.
Sigara içmeyenlerdeki risk oranları
Ulusal Kanser Enstitüsü’nden Dr. Maria Teresa Landi’ye göre, dünya genelinde sigara içmeyenler arasında akciğer kanseri oranı yüzde 10 ile yüzde 25 arasında değişiyor. Özellikle Asya kökenli kadınlarda bu oran bazı bölgelerde yüzde 50’yi geçiyor. ABD’de Asyalı kadınların, diğer kadınlara kıyasla neredeyse iki kat daha yüksek risk taşıdığı belirtiliyor.
Çevresel faktörler ve genetik yatkınlık
Nature dergisinde yayımlanan kapsamlı bir çalışma, hava kirliliğinin DNA mutasyonlarını tetiklediğini ve hücre bölünmesini hızlandırarak kanser riskini artırdığını gösteriyor. Ayrıca, ailede akciğer kanseri geçmişi olan bireylerde bu hastalığın görülme olasılığı daha yüksek. Genetik ve çevresel faktörlerin bu riskte birleştiği düşünülüyor.
Erken teşhis ve tarama ihtiyacı
Şu anda ABD’de sadece uzun süre sigara içenler için akciğer kanseri tarama programları öneriliyor. Ancak uzmanlar, sigara kullanmayan ancak ailede kanser öyküsü bulunan kişiler için de erken teşhis yöntemlerinin geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor. Tayvan’da yürütülen bir araştırma, bu grupta da yüksek kanser oranları tespit edildiğini ortaya koydu.
Hedefe yönelik tedaviler ve umut
Sigara içmeyenlerde görülen akciğer kanseri türleri, genellikle farklı “driver mutasyonlar” içeriyor. Bu mutasyonlar, hedefe yönelik tedavilerin etkinliğini artırıyor ve bazı hastaların ileri evre kanserde bile uzun yıllar yaşamasına olanak tanıyor. (Driver mutasyonlar, normal bir hücrenin kansere dönüşümüne sebep olan mutasyonlardır ve genelde hücrenin yaşamı için kritik önemi olan sinyal ileti proteinlerinin genlerinde görülür.)
Akciğer kanseri hastası ve aktivist Leah Phillips, sigara kullanmadığı halde kanser teşhisi aldığında çevresinden şaşkınlık dolu tepkiler aldığını belirtiyor. “Artık bu hastalık dedelerimizin hastalığı değil” diyor.
El Muhabir
