Olimpiyat Ne Demektir? Kelime Anlamı Nedir?
Olimpiyat kelimesi, eski Yunanca 'Olympia' kelimesinden gelir. Olympia, Yunanistan'ın Mora yarımadasında, MÖ 8. yüzyılda kurulan ve belirli yarışlara ev sahipliği yaparak ün kazanmış antik bir kenttir. Günümüze dönecek olursak olimpiyatlar, kış ve yaz olimpiyatları olmak üzere iki ayrı kategoride dört senede bir düzenlenen 200'ün üzerinde ülkeden birçok sporcunun katılımı ile gerçekleştirilen dünyanın en büyük spor organizasyonudur. Olimpiyat oyunları kapsamında toplamda 13.000'in üzerinde sporcu, 400'den fazla kategoride mücadele etmektedir. Gerçekleştirilen mücadeleler sonunda belli bir kategoride en iyi sırayı elde eden sporcu altın madalya ile ödüllendirilir. İkinci sıradaki sporcu gümüş ve üçüncü sıradaki sporcu ise bronz madalyanın sahibi olur.İlk Olimpiyat Oyunları Nerede Yapıldı?
Bilinen en eski olimpiyat kayıtları milattan önce 776 yılına aittir. Mora yarımadasındaki Olympia'da, Yunan mitolojisindeki tanrıların onuruna yapılan dini şenlikler olarak başlayan olimpiyatlar, ilk başta sadece koşu branşından oluşuyordu. Olimpiyatlara daha sonra disk ve cirit atma, uzun atlama, atlı araba yarışları gibi branşlar da eklendi. Yalnızca erkeklerin katılabildiği ve zamanla şehir devletleri arasında rekabete dönen oyunlarda, ödül olarak zeytin dalları veriliyor ve yarışmacıların heykelleri dikiliyordu. Roma imparatoru birinci Theodosius, milattan sonra dördüncü yüzyılda olimpiyatları pagan ritüeli olarak gördüğü için kaldırdı.
İlk Modern Olimpiyatlar Ne Zaman Başladı?
Modern anlamda ilk olimpiyatlar, Olimpiyat Komitesi tarafından ilk kez 1896 yılında Atina'da düzenlenmiştir. Atina'daki bu ilk modern olimpiyatlarda, 14 ülkeden 241 sporcu 43 yarışta mücadele etti. Düzenlenen ilk organizasyonun başarılı olmasının ardından, olimpiyatların her zaman Atina'da düzenlenmesi teklif edilse de Milli Olimpiyat Komitesi bu teklifi kabul etmemiştir. Atina'dan sonra devam edip etmeyeceği belli olmayan olimpiyatlar, alınan karara göre 1900 yılında Paris'te düzenlendi. Bu oyunlarda ilk kez kadın sporcular da boy gösterdi.Olimpiyat Halkaları ve Renkleri Ne Anlama Gelir?
Olimpiyat bayrağında iç içe geçmiş farklı renklerde halkalar yer almaktadır. İç içe geçmiş olan bu 5 halkadaki mavi halka Avrupa'yı, kırmızı halka Amerika'yı, siyah halka Afrika'yı, yeşil halka Avustralya'yı, sarı halka ise Asya kıtasını temsil eder.
Olimpiyatların Kuralları Nelerdir?
Bu kuralların başında, Olimpiyat Oyunlarındaki tüm sporların dünyada yaygın olarak yapılan spor dalları olma zorunluluğu vardır. Örneğin ABD'de yaygın olan beyzbol, olimpiyat programında yer almaz. Çünkü bir spor dalının en az 25 ülkede birden kabul edilmiş ve oynanıyor olması gerekmektedir. Yaz olimpiyatları programı kapsamında, 26 spor dalında 20 farklı disiplin ve üçyüze yakın yarış bulunmaktadır. Örneğin bir spor dalı olarak kabul edilen güreşte, iki disiplin vardır. Bunlar grekoromen ve serbest stildir. Kış Olimpiyatları'nda ise 15 spor dalı bulunmaktadır. Sporcunun olimpiyatlarda yarışabilmek için ilk şartı olimpik liyakata sahip olmasıdır. Bir sporcunun olimpiyatlara katılabilmesi için o ülkenin Ulusal Olimpiyat Komitesi ve Ulusal Spor Federasyonu tarafından seçilmiş olması gerekmektedir.
Sportif yeterlilik yanında sporcuların ahlaki liyakata sahip olması da gerekmektedir. Örneğin Fair play kurallarına uymak, Doping testlerine katılmak ve yasaklı olan maddeleri kullanmamak gibi şartlar vardır.Olimpiyat Meşalesi Nedir?
Olimpiyat ateşi ilk olarak 1936 yaz olimpiyatlarında kullanılmıştır. Her olimpiyat öncesinde törenle olimpiyat ateşi yakılır ve kapanışa kadar bu ateş yanar. Olimpiyat oyunlarının sembolü olan olimpiyat meşalesinin hikayesi, Yunan mitolojisindeki Prometheus'un Zeus'tan ateşi çalması ile ilişkilendirilmiştir. Olimpiyat meşalesi, eskiden olduğu gibi zamanımızda da Yunanistan'ın Olimpos dağında güneş ışığı ve mercek kullanılarak tutuşturulur. Tutuşturulan bu meşale, olimpiyatların gerçekleşeceği yere kadar ülke ülke gezdirilir ve olimpiyatların açılışındaki olimpiyat ateşi bu meşale ile yakılır.Paralimpik Olimpiyat Nedir?
Paralimpik Olimpiyatlar, fiziksel engellere sahip sporcuların katılım sağladığı uluslararası çoklu spor etkinlikleridir. Bu oyunlar, modern Olimpiyat Oyunları'nın bir parçası olarak kabul edilse de, kendi ayrı tarihçesi ve anlamı vardır. Paralimpik terimi, "paraplejik" (belden aşağısı felçli) ve "Olimpiyat" kelimelerinin bir kombinasyonundan türemiştir, ancak zamanla bu terim, fiziksel, zihinsel ve duyusal engellere sahip olan tüm sporcuları kapsayacak şekilde genişlemiştir. İlk Paralimpik Oyunlar, 1960 yılında Roma'da düzenlenmiştir. O zamandan beri, Paralimpik Oyunlar her dört yılda bir, Olimpiyat Oyunları'ndan hemen sonra gerçekleştirilir ve Yaz ve Kış oyunları olmak üzere iki ana kategoride düzenlenir.Paralimpik Oyunlar, yalnızca bir spor etkinliği olmanın ötesinde, engellilikle ilgili toplumsal algıların değişmesine ve engelli bireylerin başarılarının tanınmasına önemli katkı sağlamıştır. Engelli sporcular, gösterdikleri üstün performanslar ve azim sayesinde, sadece spor dünyasında değil, toplumsal alanda da ilham verici figürler olarak kabul görmektedir.
Her Paralimpik Oyun, dünya çapında milyonlarca insanın ilgisini çekmekte ve bu etkinlik, sporun sınırları zorlayan bir güç olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir. Örneğin, yüzme, atletizm, tekerlekli sandalye basketbolu gibi birçok farklı branşta yarışmalar düzenlenir ve bu yarışmalarda, sporcuların engellerine göre sınıflandırmalar yapılır. Bu, her bir sporcunun adil bir rekabet ortamında yarışabilmesini sağlar.
Paralimpik Oyunlar, aynı zamanda sporun herkes için olduğunu ve engellerin aşılabilir olduğunu kanıtlayan bir platformdur. Bu oyunlar, toplumun engelli bireylere bakış açısını değiştirme potansiyeline sahiptir ve engelli bireylerin topluma tam katılımını teşvik eder.
Olimpiyatların Kısa Tarihi
Olimpiyatların tarihi çok eski zamanlara dayanmaktadır. Olimpiyatlar dünya tarihinde ilk olarak Yunanistan'da tanrılar adına yapılmaya başlanmıştır. 1916 yılındaki Berlin olimpiyatları, Birinci Dünya Savaşı nedeniyle, 1940 ve 1944 yıllarındaki olimpiyatlar ise ikinci Dünya Savaşı nedeniyle iptal edilmiştir. Türkiye olimpiyatlara ilk kez 1924 tarihinde Paris'e katılmıştır ve maalesef herhangi bir derece alamamıştır. 1936 yılında Berlin'de düzenlenen olimpiyatlarda Türkiye ilk defa madalya almıştır. Bu madalya, grekoromen güreşte 61 kiloda Yaşar Erkan'ın birinci olarak aldığı altın madalyadır. 5 kıtadan ülkelerin katıldığı ilk olimpiyat 1912 yaz olimpiyatlarıdır.
Olimpiyat bayrağı 1914'te kabul edilmiş ve 1916'daki olimpiyatlarda kullanılması kararlaştırılmıştır. Fakat 1916 yılındaki olimpiyatlar Birinci Dünya Savaşı sebebi ile iptal edilince, bayrak ilk kez 1920 yılı yaz olimpiyatlarında kullanılmıştır.
